Kırmızı dur, sarı yavaşla, yeşil geç… Trafik ışıkları, neredeyse yüz yıldır bu üç renkten ibaret bir düzenle şehir hayatını yönlendiriyor. Ancak Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu sisteme devrim niteliğinde bir yenilik eklemeyi öneriyor: beyaz ışık.
IEEE tarafından yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, bu dördüncü ışık sayesinde otonom araçlar kavşaklarda trafiği yönetebilecek. Sistem, bağlantılı otonom araçlar (CAV) belirli bir sayıya ulaştığında devreye giriyor ve kavşaktaki trafik akışını daha verimli hale getiriyor.
Araştırmacıların önerdiği “beyaz faz” kavramında, otonom araçlar birbirleriyle iletişim kurarak kavşağı nasıl en verimli şekilde geçeceklerini belirliyor. Bu sırada beyaz ışık yandığında, insan sürücülere düşen tek görev, önlerindeki otonom aracı takip etmek oluyor. Böylece araçlar toplu bir “trafik beyni” gibi hareket ederek gereksiz dur-kalkları ve tıkanıklıkları ortadan kaldırıyor.
Otonom araçların sayısı az olduğu durumlarda ise sistem klasik kırmızı-sarı-yeşil döngüsüne devam ediyor. Ancak yeterli sayıda otonom araç mevcutsa, beyaz ışık aktif hale gelerek sürücülere “araçları takip et” komutunu veriyor.
Araştırmanın baş yazarı Ali Hajbabaie, bu fikri şöyle özetliyor:
“Önerdiğimiz beyaz faz konsepti, otonom araçların kendi işlem gücünü kullanarak kavşaklarda trafik yönetimini üstlenmesini sağlıyor. Kırmızı yine dur, yeşil yine geç anlamına gelecek. Beyaz ışık ise sürücülere yalnızca önlerindeki aracı izlemelerini söyleyecek.”
Simülasyonlara göre bu sistem, trafik sıkışıklığını %3,2 ile %94 arasında azaltabiliyor. Ayrıca genel verimlilikte %98,9’a varan bir iyileşme elde ediliyor. Bu da trafikte geçirilen süreyi önemli ölçüde kısaltabilir.
Elbette bu teknoloji yakın zamanda gerçek hayata geçmeyecek. Çünkü tam otonom araçların yaygınlaşması ve mevcut trafik altyapısının bu sisteme uyarlanması gerekiyor. Araştırmaya göre mevcut sistemlerin yaklaşık %75’inin yenilenmesi ya da tamamen değiştirilmesi gerekecek.
Yine de bu çalışma, otonom araçların gelecekte sadece sürüşü değil, tüm şehir içi trafiğini nasıl dönüştürebileceğine dair etkileyici bir önizleme sunuyor.
Leave a Reply